همه چیز درباره نقشه تابلو فرش | آموزش بافت با نقشه کامپیوتری ارسال دیدگاه
نقشه تابلو فرش به نقشه ای گفته میشود که فرش یا تابلو فرش از روی آن بافته میشود. در این مقاله از آرازفرش، با انواع نقشه و توضیح جزئیات آن در خدمت شما هستیم.
در گذشته چون طراحی با دست انجام میشد و نقشه کامپیوتری نیز ابداع نشده بود، نقشه‌ها بصورت شطرنجی بودند. بافندگان فرش و تابلو فرش علاوه بر تسلط بر هنر بافت، لازم بود خواندن نقشه شطرنجی را نیز بلد باشند. ضمن اینکه هر طرحی به راحتی قابل بافت نبود. بافتن طرح قالیچه، کناره و زیرپایی با تعداد رنگ کم شاید آسان بود، ولی بافتن یک طرح منظره یا طرحهایی که دارای چندین چهره بودند و تعداد رنگ زیادی داشتند، کار دشواری به حساب می‌آمد و نیازمند تجربه زیاد و تبحر خاصی بود.
انواع نقشه فرش : 1- نقشه شطرنجی. 2- نقشه کامپیوتری
نقشه شطرنجی
نقشه شطرنجی یا پوستر بافت از ابتدا برای بافت فرش و تابلو فرش استفاده میشد. در ابتدا لازم بود طراح تصویر مورد نظر را روی کاغذهای خاص شطرنجی ترسیم کند. سپس نخ های مورد نیاز بافت از روی این نقشه رنگرزی و آماده میشد. بافنده فرش نیز با استفاده از این نخ ها از روی نقشه شطرنجی با هنر فردی خود فرش را میبافت. هرچه تجربه بافنده بیشتر بود میتوانست فرش را دقیق تر و مشابه با نقشه ببافد. بسیاری از بافنده های حرفه‌ای مستقیم از روی عکس شروع به بافت می‌کردند و نیازی به نقشه شطرنجی نداشتند. بسیاری این بافنده‌های متبحر ایرانی ساکن سردرود بودند.
نقشه کامپیوتری
با گذشت زمان و پیشرفت طرح های تابلو فرش، وفور در تنوع طرح و رنگ، پیچیده شدن بافت تابلوفرش ها، کمبود بافنده به دلیل نیاز به مهارت بالا و نیاز به طراحی دقیق تر؛ بافندگان و طراحان را به فکر پیشرفته تر کردن و کامپیوتری کردن نقشه ها و بافت آسان فرش و تابلو فرش انداخت. کم کم چهره بافت فرش و تابلو فرش سنتی تغییر کرد و پدیده ای آغشته به تکنولوژی به نام فرش و تابلو فرش کامپیوتری ایجاد شد.
برای تولید نقشه کامپیوتری، ابتدا طراح تعداد رنگ تصویر اصلی را که دارای تعداد نامحدودی رنگ است را با روش های تخصصی کم میکند تا قابل بافت در تابلوفرش باشد. طراح این کار را باید به نحوی انجام دهد که تصویر نهایی، بیشترین تشابه را به تصویر اولیه داشته باشد و افت کیفیت نداشته باشد. سپس تصویر نهایی با استفاده از نرم افزار های تخصصی به نقشه عددی (با دو پارامتر موقعیت مکانی بر روی تصویر و رنگ هر نقطه) تبدیل شده و چاپ میشود. به این نوع نقشه‌ها اصطلاحاً نقشه‌های کامپیوتری گفته میشود. در اصطلاح عامیانه به این نقشه ها، نقشه عددی نیز گفته میشود.
رنگ های مورد استفاده نیز شماره گذاری شده و توسط رنگرزان ماهر رنگرزی میشوند. نقشه کامپیوتری به ترتیب رج بوده و موقعیت مکانی هر رنگ را در آن رج مشخص میکند. برای مثال، رنگ شماره 5 باید در گره های 10 تا 15 رج مورد نظر بافته شود.
بسیاری کیفیت فرش کامپیوتری را قبول ندارند اما واقعا این مدل فرش کیفیت پایینی دارد؟
ورود این مدل طراحی فرش به بازار نه تنها باعث کاهش ارزش و کیفیت فرش نشده است بلکه باعث شده کارها تقسیم شوند و طراح و رنگرز و بافنده تخصصی‌تر به کار خود بپردازند. بنابراین هر فردی در زمینه‌ای که تخصص دارد مشغول است و در نتیجه فرش و تابلو فرش بافته شده از کیفیت و وضوح بالاتری برخوردار است. در نقشه های کامپیوتری دیگر نیازی به تجربه و مهارت بالا برای نقشه خوانی نیست و به سادگی میتوان با آموزشی ساده بافت از روی نقشه کامپیوتری را فرا گرفت.
آموزش بافت تابلو فرش با نقشه کامپیوتری
در این قسمت به نحوه بافت تابلو فرش با نقشه کامپیوتری و آموزش خواندن نقشه کامپیوتری میپردازیم.
قبل از هر چیز نیاز است تارهای دار شماره گذاری شوند. معمولا هنگام چله کشی تارها از هر 10 تا، 50 تا و بعضا هر 100 تا رنگ میشوند. این رنگ کردن همان کار شماره گذاری را انجام میدهد که چشم بافنده هنگام شمارش تار راحت بوده و اذیت نشود. این کار برای راحتی و سرعت بخشیدن به بافت انجام میشود.
شماره گذاری تارها (چله ها) و بافت تابلو فرش از سمت چپ شروع میشود. یعنی تار شماره یک در سمت چپ قرار دارد. معمولا هنگام چله کشی 5 یا 10 تار اضافه چله کشی میشود (بسته به سلیقه چله کش و بافنده) و اولین تار رنگ شده در سمت چپ تار شماره صفر میباشد که گره‌ای در آن بافته نمیشود و اولین تار بعد از تار رنگ شده، تار شماره 1 میباشد.
نقشه های کامپیوتری به ترتیب رج بافته میشوند و نقشه از رج (لای) اول شروع میشود. در رجی که شروع به بافت میشود، به ترتیب رنگهای مورد استفاده مشخص شده اند. شماره رنگ در سمت چپ نوشته شده است. جلوی شماره رنگ، شماره گره هایی که آن رنگ باید در آن بافته شود مشخص شده است. مثلا در تصویر زیر، رنگ شماره 9 باید در گره های 1 تا 29 ، گره های 32 تا 34 و گره 225 بافته شود ( سه خط تیره به معنی تا یا الی میباشد یعنی باید در گره های 1 تا 29 از همان رنگ بافته شود ).
سپس رنگ 57 مورد استفاده قرار میگیرد که در گره های مشخص شده بافته میشود. لزوما همه‌ی شماره رنگ ها در یک رج استفاده نمیشوند و ممکن است 1 یا چند رنگ در یک رج استفاده شوند. پس از تمام شدن رج 1 ، پود نازک و سپس پود ضخیم روی رج بافته شده زده میشود و بعد از آن به سراغ رج (لای) دوم رفته و به همین ترتیب بافت را ادامه میدهیم.
راهنمای تصویری نقشه کامپیوتری
نقشه خوان صوتی
نقشه خوان صوتی در واقع به نرم افزاری گفته میشود که روی گوشی اندروید نصب شده و همین نقشه کامپیوتری را بصورت صوتی برای شما میخواند تا دیگر نیازی به نگاه کردن به نقشه نباشد. البته در زمانی که گوشی های هوشمند رایج نبودند، این کار توسط دستگاهی انجام میشد که در زمان کنونی دارای قیمت بسیار بالایی بوده و بدلیل مقرون به صرفه نبودن تولید نمیشود.
برای کسب اطلاعات بیشتر در این باره، به صفحه راهنمای نقشه خوان صوتی مراجعه کنید.
شرکت آرازفرش برای همه طرح های خود نقشه خوان صوتی را با هزینه اندک ارائه میکند که میتوانید هنگام ثبت سفارش، نقشه خوان صوتی را نیز سفارش دهید.